Dodatek B. Pobieranie metadanych poprzez rozszerzenie Z39.50

[Important]WAŻNE

W celu lepszego zrozumienia działania mechanizmu pobierania metadanych poprzez protokół Z39.50 czytelnik powinien zapoznać się z rozdziałem opisującym import metadanych w edytorze opisu bibliograficznego. Ponadto czytelnik powinien być zapoznany z protokołem Z39.50.

Wiele systemów bibliotecznych udostępnia metadane poprzez protokół Z39.50. Opisywane rozszerzenie aplikacji redaktora umożliwia pobieranie metadanych z systemów, które udostępniają je poprzez protokół Z39.50. Protokół Z39.50 jest bardzo rozbudowanym standardem, który może przesyłać metadane w różnych formatach. Opisywane rozszerzenie pozwala na pobieranie metadanych tylko z formatu komunikacyjnego MARC 21 (konkretnie jest to format usmarc). Metadane pobrane przy pomocy tego rozszerzenia mogą być następnie zaimportowane przy użyciu rozszerzenia importującego pliki w formacie MARC.

Aby pobrać metadane używając rozszerzenia Z39.50 należy:

  1. W edytorze metadanych na panelu Import/Eksport metadanych wybrać przycisk Importuj..., który wyświetli okno importu metadanych ( Rysunek B.1.). Na oknie importu metadanych znajduje się opcja Z39.50, którą należy wybrać. Opcja ta determinuje wykorzystanie rozszerzenia Z39.50 w celu wyboru pliku metadanych do zaimportowania.

    Rysunek B.1. Okno importu metadanych

    Okno importu metadanych
  2. Aby wybrać metadane, które mają być zaimportowane należy wybrać przycisk Wybierz.... Pojawi się okno wyszukiwania metadanych ( Rysunek B.2.). W oknie tym użytkownik może wybrać serwer oraz bazę do której będą skierowane zapytania wyszukiwawcze. Zapytanie wyszukiwawcze budowane jest na podstawie trzech wartości/fraz, które wprowadzane są przez użytkownika do pól znajdujących się na panelu Szukaj. To jakie atrybuty będą przeszukiwane może być dostosowane przez użytkownika poprzez wybór odpowiedniego atrybutu z listy rozwijanej. Na przedstawionym rysunku ( Rysunek B.2.) wybrane do wyszukiwania atrybuty to autor, tytuł oraz wydawca. Aby rozpocząć wyszukiwanie należy wybrać przycisk Szukaj. Po zakończeniu procesu wyszukiwania możliwe jest przeglądanie wyników przy użyciu przycisków Poprzednia i Następna, które przechodzą odpowiednio do poprzedniej lub następnej strony wyników wyszukiwania. Redaktor może również wybrać bezpośrednio określoną stronę wyników wyszukiwania używając listy rozwijanej, która znajduje się pomiędzy przyciskami Poprzednia i Następna.

    Rysunek B.2. Okno wyszukiwania metadanych poprzez protokół Z39.50

    Okno wyszukiwania metadanych poprzez protokół Z39.50
  3. Aby wybrać metadane należy zaznaczyć konkretną pozycję na liście wyników wyszukiwania a następnie wybrać przycisk Wybierz. Plik zostanie pobrany na lokalny dysk komputera, okno wyszukiwania Z39.50 zostanie zamknięte, a w oknie importu metadanych zostanie automatycznie wprowadzona ścieżka do pobranego pliku metadanych. Kolejne kroki należy wykonać zgodnie z informacjami zawartymi w sekcji import metadanych (w najprostszym przypadku wystarczy wybrać przycisk Importuj na oknie importu metadanych).

Rozszerzenie Z39.50 może być dostosowane do potrzeb konkretnej instalacji poprzez odpowiednią jego konfigurację. Konfiguracja rozszerzenia znajduje się w pliku konfiguracyjnym z3950_servers.xml. Plik ten definiuje m. in. serwery oraz bazy danych w których redaktor będzie mógł wyszukiwać metadane, atrybuty po jakich redaktor będzie mógł przeszukiwać konkretny serwer oraz operator logiczny jaki będzie użyty do połączenia zapytań z poszczególnych pól wyszukiwawczych. Poniżej przedstawiono domyślny plik konfiguracyjny rozszerzenia Z39.50.

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<servers>
	<server>
		<name>Library of Congress</name>
		<name lang="en">Library of Congress</name>
		<name lang="pl">Biblioteka Kongresu Stanów Zjednoczonych</name>
		<host>z3950.loc.gov</host>
		<port>7090</port>
		<databases>
			<database>Voyager</database>
		</databases>
		<recordencoding>MARC-8</recordencoding>
		<queries>
			<attrset>@attrset bib-1</attrset>
			<operator>@and</operator>
			<query>
				<name>Author</name>
				<name lang="pl">Autor</name>
				<name lang="en">Author</name>
				<searchquery>@attr 1=1003 $1</searchquery>
			</query>
			<query>
				<name>Title</name>
				<name lang="pl">Tytuł</name>
				<name lang="en">Title</name>
				<searchquery>@attr 1=4 $1</searchquery>
			</query>
			<query>
				<name>Publisher</name>
				<name lang="pl">Wydawca</name>
				<name lang="en">Publisher</name>
				<searchquery>@attr 1=1018 $1</searchquery>
			</query>
			<query>
				<name>Everywhere</name>
				<name lang="pl">Wszędzie</name>
				<name lang="en">Everywhere</name>
				<searchquery>@attr 1=1035 $1</searchquery>
			</query>
		</queries>
	</server>
</servers>

Plik konfiguracyjny zapisany jest w formacie XML. Głównym węzłem w pliku jest <servers>, w którym znajdują się definicje serwerów Z39.50 (liczba serwerów nie jest ograniczona). Każdy serwer zdefiniowany jest w ramach znacznika <server> w którym znajdować się powinny następujące informacje w poszczególnych znacznikach:

Aby zmienić konfigurację rozszerzenia Z39.50 należy postępować zgodnie z informacjami zawartymi w sekcji konfiguracja aplikacji.