![[Important]](gfx/admonitions/important.gif) | WAŻNE |
|---|---|
W celu lepszego zrozumienia działania mechanizmu pobierania metadanych poprzez protokół Z39.50 czytelnik powinien zapoznać się z rozdziałem opisującym import metadanych w edytorze opisu bibliograficznego. Ponadto czytelnik powinien być zapoznany z protokołem Z39.50. | |
Wiele systemów bibliotecznych udostępnia metadane poprzez protokół Z39.50. Opisywane rozszerzenie aplikacji redaktora umożliwia pobieranie metadanych z systemów, które udostępniają je poprzez protokół Z39.50. Protokół Z39.50 jest bardzo rozbudowanym standardem, który może przesyłać metadane w różnych formatach. Opisywane rozszerzenie pozwala na pobieranie metadanych tylko z formatu komunikacyjnego MARC 21 (konkretnie jest to format usmarc). Metadane pobrane przy pomocy tego rozszerzenia mogą być następnie zaimportowane przy użyciu rozszerzenia importującego pliki w formacie MARC.
Aby pobrać metadane używając rozszerzenia Z39.50 należy:
W edytorze metadanych na panelu Import/Eksport metadanych wybrać przycisk , który wyświetli okno importu metadanych ( Rysunek B.1.). Na oknie importu metadanych znajduje się opcja , którą należy wybrać. Opcja ta determinuje wykorzystanie rozszerzenia Z39.50 w celu wyboru pliku metadanych do zaimportowania.
Aby wybrać metadane, które mają być zaimportowane należy wybrać przycisk . Pojawi się okno wyszukiwania metadanych ( Rysunek B.2.). W oknie tym użytkownik może wybrać serwer oraz bazę do której będą skierowane zapytania wyszukiwawcze. Zapytanie wyszukiwawcze budowane jest na podstawie trzech wartości/fraz, które wprowadzane są przez użytkownika do pól znajdujących się na panelu Szukaj. To jakie atrybuty będą przeszukiwane może być dostosowane przez użytkownika poprzez wybór odpowiedniego atrybutu z listy rozwijanej. Na przedstawionym rysunku ( Rysunek B.2.) wybrane do wyszukiwania atrybuty to autor, tytuł oraz wydawca. Aby rozpocząć wyszukiwanie należy wybrać przycisk . Po zakończeniu procesu wyszukiwania możliwe jest przeglądanie wyników przy użyciu przycisków i , które przechodzą odpowiednio do poprzedniej lub następnej strony wyników wyszukiwania. Redaktor może również wybrać bezpośrednio określoną stronę wyników wyszukiwania używając listy rozwijanej, która znajduje się pomiędzy przyciskami i .
Aby wybrać metadane należy zaznaczyć konkretną pozycję na liście wyników wyszukiwania a następnie wybrać przycisk . Plik zostanie pobrany na lokalny dysk komputera, okno wyszukiwania Z39.50 zostanie zamknięte, a w oknie importu metadanych zostanie automatycznie wprowadzona ścieżka do pobranego pliku metadanych. Kolejne kroki należy wykonać zgodnie z informacjami zawartymi w sekcji import metadanych (w najprostszym przypadku wystarczy wybrać przycisk na oknie importu metadanych).
Rozszerzenie Z39.50 może być dostosowane do potrzeb konkretnej instalacji poprzez odpowiednią jego konfigurację. Konfiguracja rozszerzenia znajduje się w pliku konfiguracyjnym z3950_servers.xml. Plik ten definiuje m. in. serwery oraz bazy danych w których redaktor będzie mógł wyszukiwać metadane, atrybuty po jakich redaktor będzie mógł przeszukiwać konkretny serwer oraz operator logiczny jaki będzie użyty do połączenia zapytań z poszczególnych pól wyszukiwawczych. Poniżej przedstawiono domyślny plik konfiguracyjny rozszerzenia Z39.50.
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> <servers> <server> <name>Library of Congress</name> <name lang="en">Library of Congress</name> <name lang="pl">Biblioteka Kongresu Stanów Zjednoczonych</name> <host>z3950.loc.gov</host> <port>7090</port> <databases> <database>Voyager</database> </databases> <recordencoding>MARC-8</recordencoding> <queries> <attrset>@attrset bib-1</attrset> <operator>@and</operator> <query> <name>Author</name> <name lang="pl">Autor</name> <name lang="en">Author</name> <searchquery>@attr 1=1003 $1</searchquery> </query> <query> <name>Title</name> <name lang="pl">Tytuł</name> <name lang="en">Title</name> <searchquery>@attr 1=4 $1</searchquery> </query> <query> <name>Publisher</name> <name lang="pl">Wydawca</name> <name lang="en">Publisher</name> <searchquery>@attr 1=1018 $1</searchquery> </query> <query> <name>Everywhere</name> <name lang="pl">Wszędzie</name> <name lang="en">Everywhere</name> <searchquery>@attr 1=1035 $1</searchquery> </query> </queries> </server> </servers>
Plik konfiguracyjny zapisany jest w formacie XML. Głównym węzłem w pliku jest <servers>, w którym znajdują się definicje serwerów Z39.50 (liczba serwerów nie jest ograniczona). Każdy serwer zdefiniowany jest w ramach znacznika <server> w którym znajdować się powinny następujące informacje w poszczególnych znacznikach:
<name> - jest to nazwa serwera wyświetlana redaktorowi w oknie wyszukiwania metadanych. Nazwę można wprowadzić dla konkretnego języka poprzez zastosowanie w znaczniku <name> atrybutu lang. Wartością atrybutu lang powinien być dwuliterowy symbol języka (zgodnie ze standardem ISO 639), w którym specyfikowana jest nazwa serwera. Domyślna nazwa serwera określana jest w znaczniku <name>, który nie posiada atrybutu lang. Proszę zauważyć, że poszczególne nazwy definiowane są w odrębnych znacznikach <name>.
<host> - jest to adres internetowy serwera Z39.50 (adres IP lub adres domenowy).
<port> - jest to port serwera Z39.50.
<databases> - w tym znaczniku znajdują się nazwy baz danych, które redaktor może przeszukiwać. Poszczególne nazwy powinny być wprowadzane w znacznikach <database>.
<recordencoding> - jest to kodowanie rekordów metadanych, które udostępnia definiowany serwer Z39.50.
<queries> - jest to węzeł w którym definiuje się informacje związane z panelem wyszukiwawczym. Wszystkie wartości, które rozpoczynają się od znaku @ związane są z językiem zapyań stosowanym w bibliotece JZKit 2 ( http://jzkit.org/). I tak:
<attrset> - określa zestaw atrybutów jaki jest używany do wyszukiwania.
<operator> - określa operator logiczny, który będzie używany do łączenia specyfikowanych wartości/fraz w polach wyszukiwawczych.
<query> - specyfikuje nazwę atrybutu po którym możliwe będzie wyszukiwanie oraz zapytanie wyszukiwawcze związane z tym atrybutem. Nazwa atrybutu podobnie jak w przypadku nazwy serwera może być wprowadzona w wielu językach (użycie atrybutu lang). Domyślna nazwa atrybutu to wartość zawarta w znaczniku <name>, który nie posiada atrybutu lang. Zapytanie wyszukiwawcze specyfikuje się w znaczniku <searchquery>, gdzie w miejsce znacznika $1 wstawiana jest wartość z odpowiedniego pola wyszukiwawczego.
Aby zmienić konfigurację rozszerzenia Z39.50 należy postępować zgodnie z informacjami zawartymi w sekcji konfiguracja aplikacji.